คุณลักษณะพิเศษที่ทำให้เหล็กไหล ได้ชื่อว่าเป็น "ธาตุกายสิทธิ์" คือ
1. สามารถงอกเพิ่มขึ้นมาได้เอง
2. เมื่อถูกไฟลนสามารถยืดตัว ไหลย้อย หยดตัว และสามารถหดตัวกลับได้เอง
3. เสพน้ำผึ้ง หากนำน้ำผึ้งไปทาบนก้อนเหล็กไหล น้ำผึ้งจะมีรสชาติต่างไปจากเดิม (น้ำผึ้งเปรี้ยวขึ้น หรือน้ำผึ้งจืดลง)
ส่วนประกอบของเหล็กไหล
1. ตัวเหล็กไหล มีความแวววาว เป็นส่วนที่ลนไฟให้ยืดได้ และเป็นส่วนที่มีอิทฤทธิ์มากที่สุด
2. รังเหล็กไหล มีลักษณะแวววาวรองจากตัวเหล็กไหล ไม่สามารถลนไฟให้ยืดได้ เป็นส่วนที่ห่อหุ้มตัวเหล็กไหลไว้เป็นฐานรองเหล็กไหลให้ แข็งแน่นติดกับผนังถ้ำ
3. ขี้เหล็กไหล มีลักษณะคล้ายน้ำตาเทียน ดำด้าน แข็งแต่ทุบให้แตกได้ง่าย เกิดจากการที่เหล็กไหลเคลื่อนผ่านทางนั้นแล้วเกิดขี้เหล็กไหลขึ้นมากล่าวว่าแทบไม่มีฤทธิ์ใดๆ
ประเภทของเหล็กไหล
เหล็กไหลโกฏิปี เหล็กไหลประเภทนี้นับว่าเป็นเหล็กไหลที่หายากมากที่สุดและมี พลานุภาพพร้อมอิทธิฤทธิ์มากที่ สุดในบรรดาเหล็กไหลทั้งมวล ตัดยาก หากว่าคนที่ตัดนั้นทำพิธีตัดไม่ ดีก็อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ รวมไปถึงการเก็บรักษาก็ทำได้ ยากเช่นกัน โดยเหล็กไหลชนิดนี้จะไม่แข็งตัวไปตามธรรมชาติ มีสีเขียวแวววาวคล้ายกับปีกแมลงทับ อีกชื่อที่เรียกกัน คือ เหล็กไหลปีกแมลงทับ มีประกายรุ้งอยู่เหลื่อมๆ อีกทั้งสีของเหล็กไหลชนิดนี้ที่ เราเห็นจะไม่อยู่นิ่ง สามารถเปลี่ยนสีไปเองได้เรื่อยๆ
ที่สถิต อยู่ในถ้ำลึกลับในป่าลึก หรือซ่อนเร้นอยู่ตามภูเขาที่มี ความอาถรรพ์
เหล็กไหลเจ้าป่า เหล็กไหลประเภทนี้นั้นมีอานุภาพใกล้ เคียงกับเหล็กไหลโกฏิปี มีลักษณะคล้ายกับนิล เป็นเหล็กไหลอีกหนึ่งประเภทที่ หายากและไม่แข็งตัวตามธรรมชาติ มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า พญาสมิงเหล็ก เชื่อกันว่าเหล็กไหลเจ้าป่านั้นจะมีเทพที่คอยคุ้มครองป่าเข้ามาคุ้มครองเหล็กไหลเจ้าป่านี้ด้วย
ที่สถิต อยู่ตามถ้ำที่ค่อยข้างสะอาด สงบ
เหล็กไหลเพลิง (เหล็กไหลประสานกาย) เหล็กไหลประเภทนี้เป็นเหล็กไหลที่มีความแตกต่างจากประเภทอื่นๆ คือ จะมีพลังงานของธาตุไฟในปริมาณที่ สูงมาก มีสีแดงชาติหรือสีแดงเลือดนกมันวาว แต่หากเหล็กไหลเพลิงนั้นเสื่อมลง สีของเหล็กไหลก็จะเปลี่ยนเป็นสี คล้ายกับอิฐมอญ แนะนำว่าไม่ควรเอามาฝังไว้ในร่างกาย เนื่องจากเป็นเหล็กไหลที่มี ความร้อนสูงมาก ว่ากันว่าเหล็กไหลชนิดนี้มี การดูดเอาความร้อนมาจากลาวาที่ อยู่ใต้พื้นโลก อีกทั้งยังดูดเอาพิษต่างๆ ของสัตว์เข้ามาอยู่ในตัวเองอีกด้วย
ที่สถิต อยู่ตามพื้นที่ที่เคยเป็นภู เขาไฟเก่า
เหล็กไหลเงินยวง (เหล็กไหลชี ปะขาว) สีของเหล็กไหลเงินยวงจะมีสีขาว มีลักษณะเป็นยวงคล้ายกับปรอท แวววาวดุจโลหะ เชื่อกันว่าวิญญาณที่สิงสถิตอยู่ในเหล็กไหลเงินยวงนั้นจะเป็นวิญญาณของชีปะขาว หรือเทพชั้นพรหม
ที่สถิต มักจะอยู่ในพื้นที่ที่มี อากาศเย็นสบาย และมีอุณหภูมิที่หนาวเย็นมาก พบได้มากในเขตประเทศเนปาล ธิเบต หรือประเทศที่มีภูมิอากาศค่อนข้างหนาวเย็นและมีหิมะตก
เหล็กไหลน้ำ (เหล็กไหลตาน้ำ) มีลักษณะเป็นก้อนๆ สีดำแกมเขียวคล้ายกับสีนิล แต่ในบางพื้นที่อาจพบเหล็กไหลชนิดนี้มีสีออกน้ำตาลอมแดง มีลักษณะเป็นก้อนกลมเล็กๆคล้ายไข่ปลา เกาะรวมตัวอยู่เหมือนพวงองุ่น สามารถใช้แม่เหล็กในการล่อให้ เหล็กไหลชนิดนี้ออกมา
ที่สถิต พบได้ในบริเวณที่เป็นแหล่งน้ำ สะอาด ถ้ำต้นกำเนิดแม่น้ำ
เหล็กไหลเปียก (เหล็กไหลกันฟ้า) เหล็กไหลชนิดนี้มีสีคล้ายคลึงกับเหล็กไหลเงินยวง หรือสีคล้ายตะกั่ว ลักษณะพิเศษของเหล็กไหลชนิดนี้ คือ จะมีน้ำเกาะที่ตัวเหล็กไหลตลอดเวลา
ที่สถิต ถ้ำต้นกำเนิดแม่น้ำ หรือถ้ำที่มีอากาศเย็น เทือกเขาที่มีความชุ่มชื้นสูง
เหล็กไหลงอก (เหล็กไหลทรหด เหล็กไหลไพรดำ เหล็กไหลย้อย เหล็กไหลหยด) เหล็กไหลชนิดนี้สามารถแข็งตัวได้เองตามธรรมชาติ เป็นเหล็กไหลชั้นรอง สามารถตัดได้ง่ายโดยไม่ต้องใช้ วิชาอาคมใดๆ ก็สามารถนำออกมาได้ แต่ก่อนจะนำออกมาต้องมีการทำพิธีขอเจ้าที่ที่คอยดูแลรักษาเหล็กไหลด้วย หากไม่ขอ แล้วนำมาเลยอาจจะทำให้เกิดเพศภัย หรือเรื่องร้ายต่างๆได้ บางรายอาจถึงขั้นเสียชีวิต
ที่สถิต พบเจอได้ง่ายตามป่า ตามเขา เช่นอึมครึม จังหวัดกาญจนบุรี
สถานที่พบเหล็กไหลที่ขึ้นชื่ อเรื่องความขลังและความศักสิทธิ์
1. ภูเขาควาย
2. เทือกเขาตะนาวศรี (เขาอึมครึม บริเวณจังหวัดกาญจนบุรี)
3. รอยต่อระหว่างประเทศไทยและกัมพูชา (บริเวณจังหวัดสระแก้ว)
4. เทือกเขาเขตจังหวัดพัทลุง กระบี่ และนครศรีธรรมราช
การตัดเหล็กไหล
การไปตัดเหล็กไหลนั้นกล่าวกันว่าคนธรรมดานั้นไม่สามารถตัดเหล็กไหลเองได้เนื่องจาก เหล็กไหลมี ฤษี คนธรรพ์ ยักษ์ และพญานาค คอยรักษาดูแลอยู่ และหากผู้ที่จะไปตัดเหล็กไหลนั้นไม่ใช่คนดีมีบุญหรือมีวิชาอาคมแกร่งกล้าพอ และตัวเหล็กไหลเองนั้นก็มีฤทธิ์ ขัดขืนคนที่เข้าไปเอาได้ด้วยเช่นกัน
วิธีการตัดเหล็กไหลของผู้มีวิชาอาคม
นำน้ำผึ้งไปบูชาเหล็กไหล พร้อมทั้งสวดคาถาอัญเชิญเหล็กไหล จากนั้นเหล็กไหลจะยืดตัวมาเสพน้ำ ผึ้ง(กินน้ำผึ้ง) เมื่อเหล็กไหลยืดตัวบางเท่าเส้นผม ก็จะท่องคาถาตัดเหล็กไหล และตัดเหล็กไหลด้วยหญ้าคา
วิธีบูชาเหล็กไหล
1. ถวายน้ำผึ้งทุกวันพระ ขึ้น 15 ค่ำ
2. นำเหล็กไหลมาไหว้กลางแจ้ง โดยตั้งโต๊ะนอกชายหลังคาบ้าน บริเวณหน้าบ้านหรือดาดฟ้า ทุกวันไหว้พระจันทร์ (ถวายน้ำผึ้งและน้ำฝนบริสุทธิ์)
3. ถวายน้ำเปล่าทุกวัน